10. శ్లో ॥ ఆదిత్యః స్సవితా సూర్యః ఖగః పూషా గభస్తిమాన్
సువర్ణ సదృశో భానుః హిరణ్యరేతా దివాకరః॥
ఆదిత్యః = ఆదిత్యుడు
సవితా = సవితయు
సూర్య: = సూర్యుడు
ఖగః = ఖగుడు
పూషా = పూషుడు
గభస్తి మాన్ = కిరణములు గలవాడు సూర్యదేవా
సువర్ణ సదృశ భానుః = బంగారు వలె ప్రకాశించేడి సూర్యభగవాన
హిరణ్యరేతాః = బంగారం వలె
దివాకరః = సూర్యుడు
భావం :- నీవాదిత్యుడవు జగత్తును సృష్టించువాడవు తమ కర్మలందు ప్రవర్తింపజేయువాడవు. ఆకాశవీధిలో న వర్షమునిచ్చు జగత్తును పోషించేవాడవు, ప్రశస్తకిరణాల కాంతిగలవాడవై ప్రకాశము నొసగి పగటి కలుగజేయునని భావం
11. శ్లో॥ హరిదశ్వస్సహస్త్రార్చి | స్సప్త సప్తిర్మరీచి తిమిరోన్మధన శ్శంభు |
స్వష్టామార్తాండ్ అంశుమాన్ ॥
హరిదశ్వః = ఆకుపచ్చరంగు గల గుఱములుగలవాడవు
సహస్రార్చిః = వేయి కిరణ ములు గలవాడవు
సప్త సప్తి = సప్తశ్వవములువాహనముగా గలవాడవు
మరీచిమాన్ = కిరణములుగలవాడవు
తిమిరోన్మధనః = చీకట్లమబెకలించువాడవు
శంభుః = సుఖమున
త్వష్టా = సమస్త
మర్తాండ = (పగిలిపోయిన) చనిపోయిన అండము నుండి వచ్చినవాడు. సూర్యుడు.
అంశుమాన్ = కిరణములు గలవాడు.
భావం :- పచ్చనిగుఱ్ఱములు గల్గివేయికిరణములతో నొప్పినవాడు సప్త నామకఅశ్వములు గలవాడు, శంఖ చక్ర గదా పద్మములు ధరించువాడు, చీకటిని బోగోట్టినవాడును, సుఖమును గల్గించువాడును, సమస్త రూపములను కృశింపజేయువాడును, మరణించిన అండమునుండి పుట్టినవాడును, కిరణ ములతోనొప్పువాడు ఆని తాత్పర్యముని కలుగజేయునని భావం
12. శ్లో॥ హిరణ్యగర్భ శ్శిశిరస్తపనో భాస్కరో రవిః |
అగ్నిగర్భోఓదితేః పుత్రః॥ శంఖః శిశిరనాశనః ॥
హిరణ్య గర్భః = హిరణ్యము గర్భమున గల వాడును
శిశిరః = చల్ల నైనవాడును
తపనః = తపింపజేయు వాడును
భాస్కరః = ప్రకాశింపజేయువాడును
రవిః = రవియు
అగ్నిగర్భః = అగ్ని గర్భమందు గలవాడును
అదితి పుత్రః = ఆదితికి పుత్రుడును
శంఖః = శంఖుడును
శిశిరనాశనః = మంచును బోగొట్టువాడు సూర్యుడే
భావం :- అతడు హిరణ్య గర్భుడు, సృష్టికి ఆదియాధారం ఈహిరణ్యమె. ఈ హిరణ్యం సూర్యగర్భంలో పుష్కలంగా వుంది. ఎంత కాళరాత్రి గడిచినా సూర్యుడుదయించుటతో ఆశలు చిగురిస్తాయి. శిశిరంలో ఉన్న చల్లదనం, సుఖం సూర్యుని వల్లనే లభిస్తాయి. అనగా తాపత్రయతస్తులకు విశ్రాంతి స్థానము సూర్యుడే. ఆసూర్యుడే మండు వేసవిలో తపనుడై భూమిని తీపింపజేస్తాడు. కాంతి నిచ్చే భాస్కరుడే చైతన్యాన్ని ప్రసాదించే అంతః తేజస్సును వెలిగించే రవి అవుతాడు. ఆతని కడుపులో బంగార మున్నట్లే ఆగ్ని కూడయున్నది. అదితికి అల్లారు బిడ్డగాన ఆతడున్న చోటు పవిత్రమౌతుంది "శంఖ"అను శబ్దంలో శం ఆనుపదము సుఖమున ఖ శబ్దం ఆకాశాన్ని తెలుపునుగాన సూర్యగమనం ఆకాశానికి పావనత్వం యిస్తుంది. అతడున్న చోట మంచు నిల్వనఁదున మంచును హరించి మంచిని పెంచే మహనీయుడు సూర్యుడు.
No comments:
Post a Comment